organic farming:सेंद्रिय शेती कशी करावी? हा प्रश्न आज अनेक शेतकऱ्यांच्या मनात आहे. रासायनिक खतांचा वापर टाळून निसर्गावर आधारित शेती पद्धत म्हणजेच सेंद्रिय शेती. पर्यावरण रक्षण आणि आरोग्यासाठी सेंद्रिय शेती महत्त्वाची ठरली आहे. पण ही शेती नेमकी कशी करायची? जाणून घेऊया या संदर्भात महत्त्वाच्या बाबी.
organic farming चे महत्व
सेंद्रिय शेतीचा उगम निसर्गाच्या गाभ्यात आहे. पारंपारिक पद्धतींनी रासायनिक शेतीमुळे होणाऱ्या पर्यावरणीय आणि आरोग्याच्या समस्यांमुळे सेंद्रिय शेतीची गरज भासू लागली आहे. सेंद्रिय शेतीत नैसर्गिक घटकांचा वापर करून जमिनीची सुपीकता वाढवली जाते. यामध्ये शेणखत, कंपोस्ट, जीवामृत इत्यादी नैसर्गिक घटकांचा वापर केला जातो. त्यामुळे जमिनीचा पोत सुधारतो, पिकांची गुणवत्ता वाढते आणि रोगप्रतिकारक क्षमता वाढते.
organic farming ची तयारी
सेंद्रिय शेती सुरू करण्यापूर्वी जमिनीची योग्य तयारी महत्त्वाची आहे. शेतात योग्य प्रमाणात हिरवी खते, शेणखत किंवा कंपोस्ट मिसळावी. जमिनीचा pH स्तर तपासावा आणि त्यानुसार खते व खतांचा वापर करावा. नैसर्गिक कीडनाशकांचा वापर करून पिकांच्या संरक्षणाची काळजी घ्यावी.
पीक निवड आणि व्यवस्थापन
सेंद्रिय शेतीमध्ये पिकांची निवड काळजीपूर्वक करणे गरजेचे आहे. स्थानिक हवामान आणि मातीच्या प्रकारानुसार योग्य पिके निवडावीत. उदा. धान्ये, डाळी, भाजीपाला इत्यादी. पीक बदल योजनेचा अवलंब करून जमिनीच्या पोषणतत्त्वांचे संरक्षण केले जाते.
नैसर्गिक कीड नियंत्रण
सेंद्रिय शेतीत रासायनिक कीडनाशकांचा वापर टाळण्यात येतो. त्याऐवजी नैसर्गिक कीडनाशक जसे की नीम तेल, जैविक कीडनाशक, गवती चहा, मिरची काढा इत्यादींचा वापर करावा. तसेच, प्रात्यक्षिक पद्धतींनी कीडांचे नियंत्रण करणे जास्त फायदेशीर ठरते.
5 मिनिटात मिळणार 5 लाख रुपय पर्यंत वैक्तीक कर्ज|hdfc बँक कर्ज योजना|HDFC Bank Loans
शाश्वत उत्पादनाची हमी
सेंद्रिय शेतीतून मिळालेल्या उत्पादनांची गुणवत्ता उंचावते. शेतकरी आणि ग्राहक या दोघांच्याही आरोग्याला हे फायदेशीर ठरते. त्यामुळे शाश्वत उत्पादन आणि पर्यावरण संरक्षण या दृष्टीने सेंद्रिय शेती एक उत्तम पर्याय आहे.
सेंद्रिय शेती ही केवळ शेतीची पद्धत नाही, तर एक संपूर्ण जीवनशैली आहे. पर्यावरणाच्या संवर्धनासाठी, आरोग्याच्या दृष्टीने आणि शाश्वत शेतीसाठी सेंद्रिय शेतीचा अवलंब करणे गरजेचे आहे. योग्य पद्धतीने केली तर ही शेती फायद्याची ठरू शकते.
सेंद्रिय पिकाला किती भाव मिळतो?
सेंद्रिय पिकाला मिळणारा भाव अनेक घटकांवर अवलंबून असतो. मुख्यत्वेकरून, पिकाचा प्रकार, त्याची गुणवत्ता, मागणी आणि पुरवठा यावर सेंद्रिय पिकाचा भाव ठरतो. सामान्यतः, सेंद्रिय पिकांना पारंपारिक पिकांपेक्षा अधिक भाव मिळतो, कारण सेंद्रिय पिके रासायनिक खतांशिवाय आणि कीटकनाशकांशिवाय उत्पादित केली जातात, ज्यामुळे ती अधिक नैसर्गिक आणि आरोग्यदायी असतात.
उदाहरणार्थ, सेंद्रिय भाजीपाला, फळे, धान्ये, आणि डाळी यांना पारंपारिक पद्धतीने उगवलेल्या पिकांपेक्षा साधारणतः 20% ते 50% अधिक भाव मिळतो. स्थानिक बाजारपेठ, खरेदीदारांची मागणी, विक्रीचा प्रकार (खुदरा किंवा घाऊक), आणि शेतीचे प्रमाण यावर सेंद्रिय पिकांच्या भावात चढ-उतार होऊ शकतो. मोठ्या शहरांमध्ये आणि मेट्रो शहरांमध्ये सेंद्रिय पिकांना अधिक मागणी असल्याने त्याचा भावही अधिक मिळतो.
शेतकऱ्यांनी सेंद्रिय प्रमाणपत्र मिळवून त्यांचे उत्पादन विक्रीसाठी ठेवल्यास त्यांना जास्त फायदा होऊ शकतो. सेंद्रिय प्रमाणपत्र नसलेल्या पिकांना तितका फायदा मिळत नाही. तसेच, सेंद्रिय उत्पादनांना विविध ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्मवर, सेंद्रिय बाजारपेठांमध्ये आणि थेट विक्रीद्वारेही चांगला भाव मिळतो.
महिला, शेतकरी आणि बेरोजगारांसाठी महत्त्वाच्या योजना आणि लाभ, new schemes
new schemes: राज्यात सरकारने महिला, शेतकरी आणि बेरोजगारांसाठी अनेक महत्त्वाच्या घोषणा केल्या आहेत. यामध्ये आर्थिक मदत, कर्जमाफी, बेरोजगार भत्ता आणि … Read more
पीएम किसान योजनेचा 19वा हफ्ता या दिवशी जमा होणार 19th week of PM Kisan
19th week of PM Kisan: केंद्र सरकारद्वारे राबविण्यात आलेल्या पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजनेचा 19 वा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा … Read more
सोयाबीनच्या दरात अचानक वाढ, या जिल्ह्यात एवढा दर मिळाला soyabean rate
soyabean rate: सोयाबीनच्या दराने विक्रमी उच्चांक गाठला असून, खाद्यतेलाच्या आयातीवरील निर्बंधांमुळे देशांतर्गत बाजारात सोयाबीनच्या किमतीत लक्षणीय वाढ झाली आहे. यामुळे … Read more